چاپ نوشت (۱۵): رشد نظام و عوام در سایۀ صنعت چاپ: نگاهی به تأثیرات صنعت چاپ بر توسعۀ ارتش و جامعه در ابتدای دورۀ قاجار
مشخصات نشر: آئینۀ پژوهش، سال ۳۵، شمارۀ ۴ (پیاپی ۲۰۸)، مهر و آبان ۱۴۰۳، صص ۶۷-۱۰۴.
چکیده:
سرآغاز تجدد در ایران اگرچه با سرآغاز ورود صنعت چاپ همراه نبوده است؛ اما این صنعت کمک نمود تا در تبریز مدرنیزاسیون کردن ارتش، سوادآموزی و بهداشت عمومی با سرعتی بیشتر دنبال شود. اما در تهران و اصفهان دورۀ قتحعلیشاه داستان بهشکل دیگری رقم میخورد و از ابزار چاپ برای توسعۀ مذهب تشیع و مناسک آن بهره گرفته میشود.