علی‌قلی خوئی تصویرگر چیره‌دست کتب چاپ سنگی در دوره قاجار

علی قلی خویی

پرفسور اولریش مارزولف چهره شناخته شده‌ای در حوزه ایران‌شناسی در جهان معاصر و ایران است. هرچند تمرکز اصلی او بر روی داستان و قصه‌گویی است، اما پژوهش‌های او اعم از کتاب و مقاله در حوزه تاریخ چاپ سنگی ایران نیز کاملا شناخته شده، متمایز و ارزشمند است. 

تازه‌ترین کتاب ایشان با نام «علی‌قلی خوئی: تصویرگر چیره‌دست کتب چاپ سنگی در دوره قاجار» کتابی کم نظیر در معرفی آثار و تلاش‌های هنرمندی گمنام اما پرکار و تأثیرگذار در دوره قاجار است. که البته به مدد کتابها و مقالات دیگر پرفسور مارزولف که پیش از این در این موضوع منتشره نموده‌اند، امروزه در میان هنرپژوهان و قاجار پژوهان ایرانی و خارجی شناخته شده‌تر است. 

نمی‌دانم تفکر تألیف این کتاب دقیقا از چه زمانی در سرایشان افتاد اما این کتاب را باید در استمرار تلاش‌های ایشان برای معرفی هنر چاپ سنگی و بالاخص پژوهش کم نظیر ایشان با نام« Narrative Illustration In Persian Lithographed Books » که در سال ۲۰۰۱میلادی توسط انتشارات بریل چاپ و منتشر شد دانست. 

کتاب «تصویرسازی داستانی در کتابهای چاپ سنگی» ماحصل حدود ده سال پژوهش مستمر این مستشرق آلمانی در میان کتابهای داستانی و تصویری چاپ سنگی دوره قاجار است. 

و حالا او درست بیست سال بعد، در جدیدترین کتاب خود به بررسی یکی از شاخص‌ترین و پرکارترین و تأثیرگذارترین این تصویرگران یعنی میرزا علی‌قلی‌خویی پرداخته است. 

نکته‌ای که اینجا قصد دارم بر روی آن دست بگذارم این است که، پرفسور ماروزلف برای تألیف کتاب اول خود حدود ۱۰ سال زمان صرف می‌کند، کتابی کم‌نظیر که در ایران نیز به شایستگی عنوان کتاب سال جایزه جهانی را از آن خود می‌کند و ترجمه آن به دست دوست عزیزم شهروز مهاجر اگر اشتباه نکنم تا کنون ۴ نوبت منتشر می‌شود و مقالات و پایان‌نامه‌های فراوانی از آن برگرفته و استخراج می‌شود. 

اما ایشان با صبوری و دقت فراوان با بررسی، تحلیل و نگاهی موشکافانه کتاب دیگر خود را با فاصله‌ای حدود بیست سال بعد منتشر می‌نمایند. 

کتابی که بدون شک پژوهش‌های هنر و تصویرسازی و تاریخ چاپ دوره قاجار را متحول خواهد نمود.

ناگفته نماند که در مسیر تألیف این کتاب یکی از پژوهش‌گران خوب ایرانی سرکار خانم رکسانا زنهاری دوش به دوش استاد تلاش نموده‌اند که باید به ایشان نیز دستمریزاد و خسته نباشید گفت. 

کتاب از ۱۶ مارس رسما منتشر خواهد شد. اما شما می‌توانید این کتاب را هم‌اکنون از طریق وب سایت ناشر به قیمت ۳۵۸ دلار پیش خرید نمائید. 

Mirzā ʿAli-Qoli Khoʾi: The Master Illustrator of Persian Lithographed Books in the Qajar Period.Author: Ulrich Marzolph; Roxana Zenhari. 2 vol.

پی‌نوشت: 

راستی در میان اساتید، نویسندگان و پژهشگران  ایرانی میانگین عمر تألیف یک کتاب چقدر است؟ 

دیدگاه‌ها غیرفعال است!