آبادگر کتابخانه‌ها و یاریگر پژوهشگران

تصویر دکتر رسول جعفریان

آبادگر کتابخانه‌ها و یاریگر پژوهشگران 

کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، یکی از مهمترین کتابخانه‌های دولتی و البته دانشگاهی در ایران است. از سال ۱۳۲۸ که فکر تأسیس کتابخانه مطرح و هسته اولیه و اصلی آن توسط مرحوم سید محمد مشکوه رقم خورد تا کنون افراد متعددی بر کرسی ریاست این کتابخانه تکیه زده‌اند که بدون شک از مهمترین و بهترین آنها پیش از انقلاب ۵۷ باید از استاد مرحوم ایرج افشار یاد کرد و بعد از انقلاب ۵۷ نیز می‌توان از دکتر رسول جعفریان نام برد.  

دکتر رسول جعفریان به جهت انس مداوم با کتاب، روحیه پژوهشی و تجربه‌ای که در کتابخانه تخصصی اسلام و ایران قم و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در دست داشت. با وجود ساز و کار متفاوت این کتابخانه، کمبود بودجه و خلأهای فراوانی که در بدنه اداری و علمی کتابخانه دانشگاه تهران بود، توانست در مدت ۴ سال کارنامه‌ای درخور و ارزشمند از خود به جای بگذارد.

دیجیتال‌سازی همه نسخه‌های خطی و میکروفیلم‌ها، اسناد و بسیاری از جزوات و کتابهای قدیمی، پایان‌نامه‌ها، فهرست‌نویسی اسناد، عکسها، کتابهای چاپ سنگی، افزایش قابل توجه تعداد کتابهای موجود در مخزن کتابخانه، راه‌اندازی سامانه جامع کتابخانه‌های دانشگاه تهران، راه‌اندازی کتابخانه دیجیتال کتابخانه مرکز و مرکز اسناد دانشگاه تهران، برگزاری نشست‌های علمی و پژوهشی متعدد چه به صورت حضوری و فیزیکی و چه مجازی در دوران کورنا و دهها فعالیت دیگر از جمله خدماتی است که با همت و مدیریت ایشان و تلاش مجموعه تحت مدیریت‌شان به سامان شد.

باوجود تنگناهای مالی و مصائب کار در همه‌گیری کرونا یکی از بهترین و درخشان‌ترین کتابخانه‌های سراسر کشور کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران بود. 

زمانی که دکتر جعفریان از کتابخانه مجلس رفتند، توقع اهالی کتاب و پژوهش از کتابخانه آنقدر بالا رفته بود که کار برای مدیران بعدی ایشان سخت گردید و بدون اغراق می‌گویم که هنوز هم هیچ مدیری نتوانسته‌ یک دهم  دکتر جعفریان در آن کتابخانه کار کند. 

الان نیز در خصوص کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران چنین اعتقادی دارم که مدیران بعد از ایشان کار سختی در اثبات مدیریت خود پیش روی خواهند داشت. 

هرکسی از رنگ و گفتاری بدین ره کی رسد

قرنـها باید که تا یک کودکی از لطف طبـع 

صبــر باید درد سـوز و مــرد بایـد گـام زن 

خواجه طوسی شود یا فاضلی صاحب سخن

از جمله اتفاقات قابل توجه ماندگار در کارنامه استاد جعفریان چاپ و انتشار دهها کتاب ارزشمند است. هرچند این کتابخانه در چارت سازمانی خود بخشی به نام انتشارات نداشت، اما دکتر جعفریان با علاقه فراوان و اعتقاد راسخ به مستندسازی و مستندنگاری سعی نمود تا جای ممکن این مهم را به سرانجام برساند و نتیجه آن چاپ کتابهایی شد که فهرست آنها را در ذیل می‌بینید:  

(۱)

بیست و شش گفتار درباره نسخه‌های خطی (دفتر چهاردهم)

زیرنظر: رسول جعفریان

تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۹۶۴ص.، ۱۳۹۷

(۲)

روزنامه‌ها و مجله‌های کمیاب دانشگاه تهران موجودی کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و تامین منابع علمی

نویسنده: سیدفرید قاسمی

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۱۲۷ص.، ۱۳۹۸

(۳)

روزنامه‌ها و مجله‌های کمیاب دانشگاه تهران موجودی کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و تامین منابع علمی

نویسنده: سیدفرید قاسمی

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۲۲۵ص.، ۱۳۹۸. 

(۴)

کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران: پیشینه و تحولات

نویسنده: پریسا کرم‌رضایی؛ سوسن اصیلی

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۲۶۱ص.، ۱۳۹۶. 

(۵)

کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران: پیشینه و تحولات

نویسنده: مهران آشوری

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشکاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، [۲۶۱]ص.، ۱۳۹۷. 

(۶)

فهرست اسناد تاریخی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران (مجلد دوم) از شماره 9000 تا 9223

نویسنده: سوسن اصیلی

تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۴۳۶ص.، ۱۳۹۸. 

(۷)

فهرست اسناد تاریخی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران (مجلد چهارم)

نویسنده: شیوا تقوایی زحمتکش

قم:  نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۲۹۴ص.، ۱۳۹۸

(۸)

 فهرست اسناد تاریخی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران (مجلد هفتم) (شماره 11007 تا 11054) 

نویسنده: محیا شعیبی عمرانی. 

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۲۶۸ص.، ۱۳۹۸. 

(۹)

فهرست اسناد تاریخی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران (مجلد پنجم) از شماره 10250 تا 10894 

نویسنده: شیوا تقوایی زحمتکش

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۴۴۴ص.، ۱۳۹۸. 

(۱۰)

بیست‌ویک گفتار دربارۀ نسخه‌های خطی (دفتر پانزدهم)

زیرنظر: رسول جعفریان

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۹۳۹ص.، ۱۳۹۸.

(۱۱)

تاریخ شفاهی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران

به کوشش: سید های مظفری‌نیا؛ آرش امجدی

قم: نشر مورخ؛ تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۴۲۱ص، ۱۳۹۹. 

(۱۲)

 فهرست اسناد تاریخی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران (مجلد سوم)

نویسنده: سوسن اصیلی

تهران: دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، ۴۳۲ص.، ۱۳۹۹

از آنجایی که استاد رسول جعفریان، در وهله اول خود پژوهشگری متتبع و پرتلاش است، هم خوب نیاز اهالی کتاب و تحقیق را می‌فهمد و هم به جهت تجربه‌های ارزشمندی که دارد خوب می‌داند که چگونه این نیازها را مرتفع سازد.

مردی خالص و بی‌ادعا که به بهترین شکل و با کمترین امکانات طیف وسیعی از اهالی کتاب و تحقیق را از خود و مجموعه خود راضی نگاه داشت. 

حقیقتا دستمریزاد و سپاس برای اینهمه پایمردی و دلسوزی و سختی که برای فرهنگ و اهالی فرهنگ به جان خریدید. 

از خداوند منان برای دوست و استاد ارجمندم جناب آقای دکتر رسول جعفریان سلامتی خواستارم و آرزو می‌کنم که رهایی ایشان از این مسئولیت، انرژی مضاعفی برای نگارش ها، پژوهش‌ها و آثار ارزشمند ایشان باشد.

دیدگاه‌ها غیرفعال است!